Verbijsterd lees ik een artikel in de krant over de huidige toestand in Nicaragua. De kop is angstaanjagend: ‘Ze schieten gericht jongeren door het hoofd’. Onwillekeurig gaan mijn gedachten 2,5 jaar terug in de tijd toen ik ruim een maand een fantastische taal- en backpackvakantie beleefde in, juist ja, Nicaragua.
Het geweld dat president/dictator Daniel Ortega sinds april dit jaar gebruikt tegen de demonstranten, eerst alleen senioren, toen sloten studenten zich aan, al snel gevolgd door de rest van de bevolking, staat niet op zichzelf. Toen ik in de buurt van de stad Masaya taalles volgde, kreeg ik ook enig onderricht in de politieke geschiedenis van Nicaragua. En die is roerig. Maar dat was geschiedenis. Toch? Goed, Ortega was misschien niet de ideale president, maar het was in elk geval relatief veilig en rustig. En dus konden buitenlandse toeristen eindelijk zien wat voor een prachtig land Nicaragua is.
Deze week las ik op Facebook dat ‘mijn’ taalschool deze maand noodgedwongen de deuren sluit. Er zijn geen studenten, want vrijwel alle boekingen worden geannuleerd vanwege de toestand in het land. Ook Nederland heeft het reisadvies voor het Midden-Amerikaanse land aangepast. Ga niet als dat niet strikt noodzakelijk is, luidt het devies. Dan weet je het wel zo ongeveer.
De treurige statistieken: sinds april zijn al bijna honderd doden en honderden gewonden gevallen bij de bloedige protesten tegen Ortega, die sinds 2007 weer aan de macht is. Op de Nicaraguaanse Moederdag werd eind mei door de oproerpolitie en paramilitaire groeperingen een bloedbad aangericht: 13 doden en 79 gewonden.
De kiem van deze betogingen ligt in een omstreden pensioenhervorming die Ortega in april afkondigde. Een enorme volkswoede was zijn deel. De toch al arme bevolking zou meer premie moeten gaan betalen om het sociale vangnet in stand te kunnen houden. De protesten tegen deze plannen werden meteen op gewelddadige wijze neergeslagen. Hoewel Ortega een week later zijn plannen introk, keerde daarmee niet de rust terug. Sterker nog, de protesten werden heviger. Het volk eist het aftreden van Ortega, die op zijn beurt van geen wijken wil weten.
Het wrange is dat het ooit Ortega was die eind jaren zeventig samen met andere guerrilleros van het Sandinistische Nationale Bevrijdingsfront de dictatoriale Somoza’s verjoeg. Ortega won in 1984 de eerste verkiezingen en werd in 1985 president. De verkiezingen van 1990 verloor hij, maar zestien jaar later kwam hij toch weer aan de macht. En hij breidt zijn macht en rijkdom allengs uit door bijvoorbeeld belangrijke familieposten aan familieleden te gunnen. Het lijkt of de roerige geschiedenis van Nicaragua zich herhaalt.
Het bericht dat ‘mijn’ taalschool in ieder geval een maand gesloten is stemt me verdrietig. Ik denk aan de verschillende leraren en leraressen die onvermoeibaar vier uur per dag één op één probeerden mijn Spaans naar een hoger niveau te tillen. Maar ik denk ook aan het ondersteunend personeel, dat ervoor zorgde dat we goed te eten hadden, dat het er schoon was, de tuin er fraai bij lag en de zwerfdieren werden opgevangen. Ik denk ook aan de lokale bevolking van het dorp die de school op verschillende manieren ondersteunt, bijvoorbeeld door studenten een tijdelijk thuis te geven bij een familie. Ook heeft de school allerlei projecten opgezet voor de mensen die nergens anders terecht kunnen. De allerarmsten, de gehandicapten, de mensen die niet voor zichzelf kunnen zorgen en voor wie anders niet gezorgd wordt. Om dit alles draaiend te houden is er geld nodig. En dat komt grotendeels binnen via buitenlandse taalstudenten. Alleen komen die niet meer. Toeristen evenmin. Logisch ook
De afgelopen jaren had Nicaragua net de weg omhoog weten te vinden. Toeristische trekpleisters heeft ze van nature volop. Veel toeristen zaten vooral in hun maag met het onveilige imago van Nicaragua. Kun je daar echt op je gemak reizen? Is het wel veilig? Die twee vragen heb ik tot begin dit jaar steevast met een volmondig ja beantwoord. Iedereen die aangaf interesse te hebben in een taalschool ergens in Latijns-Amerika raadde ik mijn school in Nicaragua aan. Vanwege de kwaliteit van de lessen, de vriendelijke en relaxte sfeer, de maatschappelijke ondersteuning die de school biedt aan haar omgeving, maar ook de mogelijkheden die ze haar studenten biedt om de omgeving te verkennen. Nu moet ik helaas zeggen dat Nicaragua voorlopig een ‘no go’ is. Dus niet dwalen door historische steden als Granada en Léon, vulkaanboarden vanaf Cerro Negro, ontspannen (of juist inspannen) op Isla Ometepe of chillen in surfersparadijs San Juan del Sur. Ik weet wat de toeristen nu moeten missen. En vrees voor de gevolgen die het instorten van het toerisme heeft op de samenleving. Het is maar te hopen dat Ortega snel aftreedt, zodat de rust kan terugkeren. Dat verdient de bevolking van Nicaragua en stiekem de toerist ook een beetje.
boerenkoolmetsambal 